Januar
Soll me noch Platt spreiche? Ne Kölsche es stolz op seng Mottesproch, seng Ömjangssprooch. Vüe mich es Jauer Platt die Mottesproch. En jedem Dörf wieet jet annesch jekallt. Dodraan merk me, waa eene hüet. Füe jett Daach woe ich met ner Jrupp üss Öskerche e paar Daach onnewäechs. Do wue schön Hudütsch jekallt. Dat kann ich och. Ich määch äwwe ne Vesöök met Platt. Du wue et löstig. Langsam kroomte die annere och mit ihrem Platt erüss. Füe die, die dat net vestonne, dot eene öwwesetze. Dat määch Spaß. Du wue alles jet hätzliche, jet wärme. Dat heel net am Wädde. Wo et jemötlich es, wieet Platt jesprauche. En däe Ömjangssprooch kann me et Jemöt beiste üssdröcke. Wie mie am Owend zesaame sooße, on e paar op Platt jet zem beiste joove, woe et, als hätt die Jrupp sich at lang jekannt. Dat woe ne schöne Owend. Dat merk me am annere Daach noch. Ich roode keenem, op Platt ze schriewe, dat es vell zu ömständlich. Dafür jet et Hudütsch. Da droont jeeht et net. Ich meene, me soll äwwe Platt spreiche. Et wäe schaad, wenn oss Enkelkenne dat net mie könnte.
Dä Wente fröhde on höck Komisch, wie sich em Läwwe die Ansichte öwwe Wente on Schnie veännere konne. Als kleen Kend woll ich nex met em zu doon haan, äe woe mie ze kalt. Wie ich aach bes nöng Joohr alt woe, fraut ich mich op däe Schnie. Dann wue däe Schledde erüssjehollt. Dat Ise onnet däm Schledde wue met Schmerjel jeschuet on met ner Speckschwat enjerewwe, dat et schön blank wue. Oss Schleddebahn woe dumols, vüe 63 Joohr, metze em Dörf. Do woe jet Schotz füe däe Kält, mie hatte jo net vell Wärmes füe aanzedoon. Et koome äwwe och die jrueß Löck kicke. Die freute sich, wann mie su vell Spaß hatte. Wann die Strömp, die Botze on die Kleede och stiev jefrohre woere, su hatte mie doch ruet Köpp, wäl me de Schledde däe stiel Berg eropp träcke moot. Dat schleddere hätt mie och späde noch Spaß jemääch, bes dat däe Krech koom. Däe Jedanke, dat die Soldate bej däm Schnie em Freje kampiere moote, woe mie schrecklich, jrad en däm kahle Wente 41/42, bej 40 bes 50 Jrad Kält. Dumols es männich eene von Kält jestorve oder hätt Ärme on Been velore. Wie däe Krech erömm woe, konnt ich mich wiee met menge Jonge öwwe däe Schnie freue. Die hatten de Schleddebahn och noch metze em Dörf, wie ze menge Zitt. En däe 50er Joohre koome die Autos op, du konnt me nemmie em Dörf schleddere. Wie dann eene von menge Jonge en hallev Stonn dörch huhe Schnie aan däe 6‑uhrer Bus joohn moot, on em hallewe 8 owends zeröck koom, konnt ich keene Schnie mieh legge. Ich konnt mie ja net vüestelle, dat ich mich fröhde dadröwwe jefreut hatt. Ich sen dann on wann noch mem Schledde jefahre, dat hätt mich aan die Freud erinnert, die me als Kend jehatt hätt. Späde moot ich em Wente bej vell Schnie an et Wild on aan die Vuggele denke, die dann nex ze freiße fenne, och aan die Mensche, die keen wärm Stovv on net jenoch ze eiße haan. Füe die es däe Wente en bües Zitt. Jlatt Strooße sen e Problem füe aal Löck, wie flöck hätt me Ärme on Been zebrauche. Als Kend laach me, wenn me sich em Schnie kuggelt. Do merk me, dat me däe Wente en jedem Alter met annere Ore sitt. Jong Ore kicke annesch wie aal Ore. Wenn alles deck zojeschneyt es, könnt me bahl meene, onnet däe Deck wäe alles duet. Äwwe Bööm on Strüch haan att die Knospe, die en Fröhjoohr jrön wäere. Wann och em Wente eene sterv, su wäre em Wente doch, och Kenne jebore. Et Läwwe jeht widde. Däe Wente met sengem Schnie es füe mich net mieh dat, watt äe ens woe. Ich freue mich äwwe emme noch, wann die jong Völker on die Kenne em Schnie ihre Spaß haan.
E Joldstöck Dann on wann treff me su jett, äwwe selde. Ne Mensch wie Mienche. Wäe ens en däe Famellich woe, hat von em jehuet. Dat woe e Mensch, däe emme do woe, wann me eene nüedig hatt. Mienche hatt kenz jehieroot, drömm meent jede, et hätt Zitt on könnt öwweall üsshelefe. Mienche hollef üss, wann eene em Krankehuus oder em Wochenbett woe. Et verwahrt de Kenne. Die Kleene, wann de Motte ens jrad en de Stadt moot oder danze jeng, die Jrueße, wann die Eltere ens em Urlaub woere, dat ee Mensch em Huus woe on net alles dronnet on dröwwe ]eng. Mienche kauch op alle Feste en däe Famellich. Domet woeren se lange Joohre all zefredde. Mienche fleck de Botze on stopp de Strömp, määch däe Jaade parat wie ne Jäetne on doot et letzte üss däm Jaade enwecke. Jede soot zwar, et soll sich schoone. Et woe jo net üsszedenke, wann et ens nemmie do wäe. Ne Mensch, däm me alles aanvetraue kann, moss me en Iere haale. Op et Huus, de Bloome, op Katze, Hond on Fesch konnt Mienche och noch oppasse, wie et net mie su jot ärbede konnt. Jetz heesch et männichmool, wann due ans nemmie kanns, köss due ens 3 Weiche bej oss. Dann solls due ens jaanex doon. Et merk äwwe keene, dat Mienche att emme dönne wue, et woe su lieech wie ne Vuggel en däe Hand. Wann me et frooch, wie et jeng, soot et emme noch, et jeng em jot, et wäe alles en Ordnung. Domet woe die Saach erledigt. Jetz hatten se all su vell ze doon. Wo Mienche net mieh hellefe konnt, woe et och net mieh su wichtig. Eenes Morjens woe Mienche net mieh en däe Kerch. Et woe stell on friedlich jestorve, su wie et jelävv hatt. Veliech hatt ose Herrjott jrad Höllef nüedig. Do hätt et alles stoon on leje losse on hätt bej däm üssjeholefe.
De aale Föeschte Warmer Bey oss koom et Jespräch op däe aale Föeschte Warmer, däe bes 1922/23 en Jau gewohnt hätt. Ne stattliche Mann met nem schöne Schnäuze on ner prächtigen Uniform. Sonnes en däe Kerch hätt äe die Jode aan. Dumols hann ich jemeent, ne Jeneral könnt net schöner sen. Em Bösch hatt äe die eefach Uniform aan. Äe woe füe all Ärbed em Bösch zuständig. Füe Stammholz on Brandholz, füe dörchforste on füe Dänne setze. Dobej moote die Reje janz schnack sen, do woe äe pengelich. op Platze, wo et ärch naaß woe, wure Jraawe jetrocke, dat et Wasser affloofe konnt. Däe Dreck wue op kleen Hüjjelle jelääch, dadrop wuere die Dänneplanze jesatt. Die solle drüch Föß haan, soot däe Warmer. Dat woe en Ärbed füe die Mädche on Jonge van 15 bes 16 Joohr. Die määchte näwwent däe Ärbed och allerhand Unfug. Dann konnt däe aale Föeschte e Donnewedde lausslosse, dat me honnet Meter jänt däe Wend hüere konnt. Äe konnt flooche wie ne Feldwebel. "Ich schieß' euch Schrot in den Hintern, dass die rote Brühe raus kommt". Trotzdem woe keene bang, se kannten en doch all. Äe dronk och jäe ne Schnaps. Dobej woe äe ens jett waggelich op däe Been üss däe Wieetschaff konn. Et woe Wente on die Kenne woeren am schleddere. Äe satz sich bej eene van däe Jonge op däe Schledde. Däe soll en aan senge Huusdüe affsetze. Off däe dat net konnt oder net woll, jedenfalls däe Schledde landt met dem Föeschte ennene Heck. Däe Puesch met dem Schledde nex wie aff. Dat janze hatt bloos zwei Menutte jeduet. De Föeschte hatt jesoht: "Das geht doch nicht mit rechten Dingen zu, ich war doch eben noch in der Wirtschaft. Äe woe em Moment werklich e besje dörchenee. Dat hatt äe net kapiert, wie äe en die Heck konn woe. Däe Warmer woe met Lief on Siel Föeschte. Em Bösch woe äe en sengem Element. Wann me höck dörch Müedel, Stox, Booch on Hetzheck kött, kann me noch Dännekulture seehn, die bejm Warmer jeplanz woere sen. Schnurjrad stoon die Reje. Dat sitt och höck noch schön üss. Äe es 1933 jestorve, 72 Joohr alt. Aan Müedelsbröck, an senge Schonung, die senge janze Stolz war, hätt äe ne Schlach kreje. Ne Dued, wie äe sich en emme jewönsch hätt.
Wie ich däe Computer kenne jelieet haan Et es att lang häe. Ich hatt jät üss demm Dörf an die Zeydung jeschrewwe. Off die dat bränk? ‑ Se brääch me Vezällche. Dat woe noch net ens schläech jeroode. Däe Luen füe meng Ärbed, meent ich! Doch do koom ne Breef vom Verlag, "Honorarabrechnung". Wann die noch jätt dafüe bezahle, och jot. Et wäe äwwe net nüedig jewäes. Do läse ich 317,50 DM. Su vell Jeld, dat kann doch net stemme. On wann et stemp, dann schriewe ich jede Weich e kleen Vezällche. Domet vedeene ich jo mieh wie menge Mann am Bou. En demm Breef stonn och noch "Wegen Umstellung auf Computer verzögert sich die Auszahlung. Wir bitten um Ihr Verständnis. Der Verlag". No 14 Daach koome 317,50 DM op oss Konto. Also moot et stemme. On ich hatt met jaanex jereichent. Soll ich mie füe dat Jeld ne nöye Mantel jelle oder soll ich en kleen Rees maache? Et woe mie e besje onheemlich. Ich woll ieesch jett affwaade. No 14 Daach koom noch ne Breef vom Verlag. "Unserem Computer ist ein Irrtum unterlaufen. Ihnen wurden 310,00 DM zuviel ausbezahlt. Bitten um Rücküberweisung des Betrages. Hochachtungsvoll, der Verlag“ . Wie mie Löck om Dörf sen, ich haan dat Jeld zeröck jescheck. Wann ich et äwwe üssjejänn hätt, watt wäe dann jewäes? No jo, ich hatt jo noch 7,50 DM. Ejendlich hatt ich jo net wääje demm Jeld jeschrewwe. Bey dämm Pries wär ich äwwe och net Reporter, wo ich en fass Stell als Huus‑ on Buerefrau haan. Dann es dat mie doch leewe. Sitt däe Zitt kann ne Computer mie net mie imponiere. wann äe jot programmiert es, es äe jot. Wann net, dann kött ne Fehlbetrag erüss, wie bej mir oder noch jet Schlemmeres.