April

 

Fröhde heesch oss Sou emme Minka

 

Fröhde, wie die Buerebetriebe noch kleen woere, hatt me ne annere Ömjang met däe Dier. Jed Dier hatt ne Name, on kannt däe och. Och oss Sou. Die heesch emme Minka. Wann een Sou jeschlaach wue, koom e nöy Ferkel en däe Stall. Dat woe ieesch janz schöy. No e paar Daach hatt et sich enjewännt. Dann huet et och bahl op senge nöye Name.

 

Die Düe am Söustall hatt oewe een Luck, 25‑30 cm huh. Minka konnt noch su fass schloofe, subaal ich janz höesch ihre Name soot, spetz se ee Uhr. Bejm zweite Mool koom se an die Düe on heel mie de Kopp da. Dann moot ich se jet kraue.

 

Mie hatte em Jaade ne Appelboom, dodraan konnt Minka sich jot schuppe. Op eemool hatt se jemerk, dat dann e paar Äppel eraff feele. Die jeng se dann flöck sööke. Die schmäächte ihr och. Dann schupp se noch ens jot am Boom on frooß die Äppel. Sitt demm koom Minka net mie en de Jaade.

 

Metze em Somme, et woe ärch heeß, krech Minka de Rotlauf, en schlemm Krankheet. Däe Dierarz setz ihr en Spritz. Äe soot ze mieh, wann ich Minka Mellich oder Bottermellich enschödde könnt, on jänt dat huhe Feeber kahl Ömschlääch määch, könnt et senn, dat se dörch kääm. Minka wooch du 150 Pond, ne jrueße Schade. Ich määch Säck naaß on lääch die op Minka, die wie half duet do looch. Von Zitt ze Zitt schott ich ihr jet Bottermellich en de Hals. On werklich, no e paar Daach konnt Minka wiee opstoon on hatt och bahl wiee richtije Appetit.

 

Wie Minka et ieeschtemool en däe Hoff koom, leef se öm mich erömm, dat ich bahl net mieh op däe Been bleff. Dobej lock se, als wenn se een janz Härd Ferkele hennet sich hätt. Söu sen jaanet su domm, wie männichmool jesooht wieet. Dat Ooß woss, dat ich ihr jehollefe hatt. Mie hann zwar emme jeschlaach, ich haan dobej äwwe kenz helfe konne. Et woe doch emme meng Minka.

 

 

Kleen Vezällche vom Rad

 

Me Rad on ich, mie passe jot zesaame. Vom Rad jeeht däe Lack aff on ich haan Fahle em Jesiech, Jrueß Abenteuer haan mie zwei net erlävv, äwwe doch e paar kleen Stöckelche.

 

Vüe e paar Joohr haan ich mich noch richtich öwweschloon domet. Et hat jotjejange. Ich haan ens langs de Schötz jeklopp, menge Ärm jerewwe on senn widde jefahre. Sitt demm hat ich emme su e domm zeddere en däe Been. Domet kann me op die Due net fahre. Do moss me ens richtich träniere.

 

Ich woll emme ens no Hömmel fahre, dat es en richtig kleen Tue. Bes Tontörf jeng et flöck. Schlau, wie ich senn, fuhr ich öwwe Ruhr on Lendwiele. Do hatt ich äwwe jet jemääch. Hennet Lendwiele koom ene rubbelige Feldweich, dann Schlamm on Morast. E Stöckelche moot ich et Rad sujar drohn. Dann jeng et e Lauch eravv on kuet däe Berg eropp. Ich woe en Hömmel. Ich hat menge Welle. Ich senn dann noch öwwe ne Feldweich no Falkeberg jefahre, on dann heem. Sitt dämm hat ich om Rad keen zedderig Been mie.

 

Em Fröhjoohr fuhr ich ens op die Autobahnbröck noh Zengshem. Du jeng dat noch. Et lohnt sich wirklich, dat me do ens errav kick. Wann do ens die Autos fahre, jeht dat nemmie.

Zeröck woll ich bes an die Tondörfer Ausfahrt fahre. Ich konnt om Rad setze bliewe bes an die letz Bröck. Do woe ich doch möht. Ich meent, die 700 bes 800 Meter bes an die Üssfahrt könnt ich spare, wenn ich schräg die Böschung eropp jeng. Die woe schön stiel, dat Rad moot ich hallef drohn on hallef döje. Dat wue mie bahl ze schwer. Eravv, dat woe ze stiel, dat jeng net, ich moot eropp. Junge, Junge, wie ich eropp woe, hat ich bahl keen Luff mie. E Jlöck, dat menge Mann on menge Dokte dat net jeseehn hann. Ich moot zehn Minute waade, ih ich heemfahre konnt.

 

Oss Bushaltestell es zwei Kilometer vüem Dörf. Ens woe ich ieelich, on moot mem Rad hinfahre. Wo losse ich et bloß, bes dat ich zeröck konn? Ich hann et en et Wartehüsche jestallt on jesooht, et soll sich net muckse. No fünf Stonn koom ich von Blangem zeröck. Ich hat doch jet Hätzkloppe, off me Rad noch do woe. Wäe stonn do, on hat op mich jewaat? Me jot aahl Rad on die Moral von der Geschich, aahl Rade on aahl Fraue klaut me net.

 

 

Jong Löck von höck

 

Ich hatt Britta füe 5 Joohr et letz jeseehn. Et woe du 14 Joohr alt. Jrueß on dönn. Mieh Kend wie Mädche. Em Wente heesch et, Britta steht füem Abitur, on, et krejt e Kend. Do haan ich mie Sörch gemaäch öm dat Mädche. Et woe doch ja net vehierood. Britta hätt em Aprel dat Kend op de Welt bräch. Et Abitur hätt et eenzeln jemääch. Jeschenk wue em dobej äwwe nex. Doch et hätt bestanne.

 

Watt hätt dat ärm Mädche en däe Zitt alles am Hals jehatt Die Sörch öm dat Kend, ih et do woe. En Ausstattung dafür. En Wohnung sööke. Die hätt et en nem Heim für ledige Mütter fonne. Do senn mie suen Fraue, die Ene dä Annere hellefe.

 

Ich weeß net, wie et an su eene School en däe Stadt zojeht. Wo höck su vell Löck von Abtreibung spreiche, die vell weniger Uesaach haan wie Britta. Dat die dat Kend, allem zum Trotz, doch jebore hätt, es doch prima. Dazo jehüet noch Kraff, sue en schwäe Joohr dörch zestoohn.

 

Ich haan Britta zeletz jeseehn, wie et noch e Kend woe. Jetz hätt et sellewe ad e Kend. Et hätt die Verantwoetung op sich jehollt, on hätt dat Kend op de Welt bräch. Et hätt däe Moot, aleen dafür ze sorje. Et wieet jo off jeschannt öwwe die jong Löck von höck. Britta hüet och dabei. Äwwe Mädche, due jefälls mie!

 

 

Datt kann me net füe Jeld koofe

 

Höck wieet off jesooht, et wäe schwäe, eenem en Freud ze maache. Löck hätte alles, watt se bruche. Wann me die Freud meent, die me füe Jeld koofe moss, stemp dat. Dat me oone Jeld och Freud maache kann on Freud kreje kann, hann ich erlävv.

 

Meng Fröndin on ich besoote Trin, 84 Joohr, dat att aach Moond krank es. Et kann att vier Moond nex mie eiße on wieet met nem Schlauch dörch de Nas en de Maage ernährt. Trin wooch noch 24 kg. Me kann ja net vestoon, dat me domet noch lewwe kann.

 

Äwwe watt es Trin füene tapfere Mensch. Wie et oss sooch, strahlte die Ore va Freud. On et soot, wie et sich freut, dat mie et net vejeiße hätte. Et frooch oss, wie et oss jeng. Hoffentlich doch jot. Mie säje jetz beiste üss wie et lezte Mool. Dat wäe schön. Nee, Penk hätt et net. Nur dä Schlauch en däe Nas wäe lästig. Dadörch wüe et all zwei Stoon ernährt. Dat hätt däe Dokte su jesooht. Die Flejerin määch dat jot. Dat wäe sue leev Mensch.

 

Widde soot Trin: "Höck sterwe su vell jong Löck, die deheem noch nüedig wäre. Ich wöll jo jäe füe su eene sterwe, äwwe me domm Hätz well dat net. Dat well lewwe." Trin kühmp net on klach net. Et fröch oss, wie et oss jeng, on freut sich, dat et oss jot jeeht.  Do senn ich mie su kleen füe konn wie selde. En Handvoll Mensch on suen jrueß Seel.

 

 Wie meng Fröndin on ich heem jenge, soot Trin füe os: "Noe kott jot heem. Wann ihr Zitt hatt, besöökt mich noch ens."

 

 

Su eefach woe datt net

 

Die Technik em Huushalt es een schön Saach. Woo me fröhde dä Häed aastauche moot, dräht me höck et Thermostat jätt huhde. Statt op dat kauchende Wasser ze waade, stellt me die Kaffemaschin aan. Wann me ne Kooche backe well, knips me däe Backoefe aan. Su eefach woe dat fröhde net.

 

Hee om Land woe en jedem Huus ne jrueße Steenbackoefe, wo all 14 Daach dat Brued füe die Famellich drenn jebacke wue. Dann konnt et passiere, dat me Brued zu wennich hat. Ne Bäcker woe dumols net em Dörf. Dann jeng me bej dä Noober jätt Brued lieene. Dat Backe woe vell Ärbed. Die Huuse woere fröhde dörch on dörch kalt.

 

Nur en dä Köch woe et wärm. Do moot ene die Backmool met demm Mäehl fröh jenoch eraff holle, dat alles wärm wäre konnt. Dä Brueddeech wue owends aanjesatt. Dä Deeßem vom letzte Back wue met Satz, wärm Wasser on däm hallewe Mäehl zu nem dönne Deech veärbet. Bes zom Morje woe däe schön opjejange. Dann wue met dörchjedrähte Mellich oder Bottermellich on Häffe bejjemank. Füe zehn bes vierzehn Bruede dä Deech knedde woe en schwer Ärbed. Bejm ieeschte Mool meent me, dä Deech ress eenem de Hutt von dä Hänn. Et moot äwwe su lang jeknädde wäere, bes dat dä Deech net mieh ann däe Hänn kläwwe doot.

 

Dann wue dä Backoefe jestauch. E paar Schanze on ne kleene Ärbel Bööcheschidde joov en Hetz, die lang aanheel. Dat Stauche woe net eefach. Die Jloot em Backoefe moot met ene lange Stang off bewäech wäere, dat Boddem on Deck gleichmäßig heeß wuere. Dazwesche wue et Brued jewerk. Dat koom en Körfche üss Weggeschenne, wo et etletzte Mool opjoohn moot. Me moot dat met demm stauche affstemme. Wann dä Oewe wärm woe, moot dat Brued  jenoch  opjejange sen.

 

Kolle on Eysch wuere met nem Krätzer erüssjehollt. Met nem naaße Strühbeißem wue dä Boddem reen jekeehrt. Dann konnt me endoon. Dat Brued üss dä Körfche wue op de Schössel jekipp, e kleen Brett met nem lange Stell, womet me dat Brued en zwei bes drei Reje affläje konnt. Op dat letzte Brued wue mem Fenge vier Punkte en krützform jemääch. Et Krützbruet wue et letz jebruch. Vüe däm Brued konnt me ieesch e paar Taate backe, dann woe dä Oewe noch wärm jenoch. Weck wue met däm Brued enjedoon. Däe woe en 40 bes 50 Minute jot. Brued moot annethalf bes zwei Stonn leyje. Et wue em Keller op nem Brett aan dä Deck oder ennem Steendöppe verwahrt, dat de Müüß net draan koome. En ner Zitt, wie et Brued noch met nem Bruedmätz met dä Hand jeschnedde wue, wue et ieesch met dem Mätz e Krütz op dä Boddem van däm Brued jemääch. Ne Dank aan ose Herrjott, dat äe die Bruedfruech hätt waaße losse.

 

Su woe et bes füe 15 bes 20 Joohr en dä Dörfer en dä Eefel. Wie emme mieh Löck die Buererey draan joove, wuere die Huuse moderni­siert. Dobej woeren die aal Backoefe em Wäech on wuere affjeresse. Och däe en osem Huus. Schaad, dat hätt mie werklich leed je­doon. Wäe höck noch ne Backoefe hätt, soll en bloß en Iehre haale. Et senn jo langsam richtig Raritäte.