Juli

 

Heumoond en Handärbet

 

Et es intressant, wie de Ärbed en de Landwirtschaft sich en 60‑70 Jahr jeännet hätt. Ich weeß noch, dat miee keen Mähmaschin hatte. Du feng dä Heumoond öm Pitteschdaach aan. Bes dann woe et Wädde off unbeständig und noch wennich Jraas om Bääne. Dann huet me owends de Sänzele kloppe. Dat woe en Kons füe sich. Dobej wue die Sänzel op nem kleene Amboss, däe om Haastock fass woe, mem Haame dönn üssjeklopp. En Sänzel konnt me so dönn üsskloppe, dat se sich mem Fengenahl döye leet. Dat duet allerdings een jot Stonn. Die Sänzel wue aan dä Worf aanjeschloon on Schlotterfass on Schliefsteen parat jemääch. En dat Schlotterfass koom ee viedel Litte Essigwasser, dodren bleff dä Schliefsteen jreffig. Et wue em Röcke aan die Jüet jehange.

 

Dann jeng et morjens öm 3 ‑ 4 Uhr erüss. Sulang et Jraas naaß vom Dau woe, konnt me dat beiste mähe. Bejm ieeschte Schnett heesch et "En Jotts Name". Domet feng me aan. Dann huet me annesch nex wie "tsch‑tsch‑tsch", wann die Sänzel dörch et Jraas schnett on dat op deck Jemadde lääch. Ee Jemadd wue 70 ‑ 80 cm breet. Bey jedem Schnett jeng dä Mähder 15 ‑ 20 cm widde. Die Sänzel dörch et Jraas, trecke on widde joohn; janet su eefach. Dann on wann schliefe on em Tack mähe, "tsch‑tsch", e paar Stonn lang. Aan nem jrueße Bääne hollt me sich eene met füe zu hellefe. Wann nüedig, wue dann och aan Oet on Stell noch ens jeklopp. Dann konnt me wiee beiste mähe. Öm 8 Uhr bräch eene de Kaffee. Een jrueß Tööt Kaffee jänt dä Duesch, een Dobbel met jet dropp on e Ei, een hallev Stonn Pues, dann jeng et wie loss, 70 ‑ 80 cm breet, 15 ‑ 20 cm widde joohn. Dann on wann schliefe on sich dä Schweeß affbotze, däe et Jesiech eraff leef. Wäe jot schliefe on die Sänzel richtig führe konnt, woe jot draan. Ses määht me sich zom Kröppel, wie me soot.

 

Wäe dä Kaffee bräch, blevv att do füe ze zädde. Äe moot dat Jraas van dä Jemadde op dä janze Bääne zädde, dat et beiste drüjje konnt. Wann die öwwesch Sitt drüch woe, wue dat janze jewannd, die önnesch sitt no oewe. Dä Reichel woe 60 ‑ 70 cm breet. Domet wue dat Jraas 30 ‑ 40 cm erömm jeschloon, eene Schlaach näwwe dä anne, honnete mool op eenem Bääne.

 

Wann dat Jraas op beetze Sitte drüch woe, wue et jehopp. Dobej wue dat Heu op ee deck Jereng zesaamejeschloon. Drej bes vier Jaffele Heu joov ne jode Hoppe. Jehopp Heu konnt een Schue Rähn vedroon, dat määch dämm nex. Et woe äwwe och eefach ze lade, wel et net su pluuschtich woe. Et wue dann bloos jestölep, et önnesch no oewe. Om Boddem wue dat Heu öwwe Nääch naaß. Een Stonn de Wend on de Sonn drop, dann konnt me et oplaade.

 

Die Fuhrmänn woere stolz op ne jrueße Waan Heu. Dat woe jo net schwer, drömm wue dä Heuwaan extra lang und breet jemääch. Dä Stärkste en dä Famellich reck et Heu op dä Waan. Op jed Eck een Jaffel Heu, een metze dren. De Frau oder e Kend woeren om Waan on passte ob, dat een Jaffel näwwent die anne koom. Su vier mool dröwwe, dann hatt me ne jode Waan Heu. Oewe dröwwe koom ne Wessboom, en kräftig Fichtestang. Domet wue en Kett, die vüe am Waan fassjemäch war, janz stramm aanjetrocke. He dran koom e deck Seel öm de Wessboom. Dat wue mem Drähholz su straff dat dä janze Heuwaan domet zesaamejehaale wue. Bey dä holeperije Wäech woe dat och nüedig. Trotzdämm kipp ad ens ne Waan öm. Dat woe net bloß vell Ärbed, me wue och noch je uz, dat me scheef jelade hatt oder schläech jebonne hat. En dä Zitt hatten die Waan noch iesere Rade. Domet ruppelt me dann met eenem Waan Heu, däe jot 3 Meter hu woe, öwwe Steen on dörch Lauche.

 

Dat afflaade woe een Prozedur füe sich. En dä Schüe, wo keene Wend aan eene koom, on die Sonn op de Panne brannt, woe et heeß wie em Backoefe. Do wue dat Heu noch zwei ‑ drejmool aanjepack. Eene reck et met dä Jaffel op dä Heustall. Doo hollt ene et on doot et aan Oet on Stell. Wel et su vell Platz fott hollt, moot et jedämmelt wäere. Dat woe en Ärbed füe die Kleene, dat Heu jot vedeele on fasstredde. Bey dä Hetz net eefach. Wann me och knaatsch, et notz nex, et moot jedoon wäere.

 

Bej jodem Wädde woe dat Heu maache noch eefach. En nem Jahr, wo et vell rähnt, moot die janze Ärbed zwei ‑ drejmool jedoon wäre. Dobej wue et Heu jedesmool schläechte. Männichmool konnt me et ja net mie bruche, wel et schwatz woere woe.

 

En dä zwanziger Joohre krechte miee een Mähmaschin. Domet woe dat mähe eefache, die anne Ärbed haan miee äwwe noch 30 Jahr met dä Hand jedoon. Op dä letzte Waan koom dä Struuß, ne Ast üss ner Heck. Dat es och höck noch e Zeeche, dat dä Heumoond für e Jahr jehaale es.

 

 

En nöj Mähmaschin

 

Ich wel jet vezälle, wat miee nohm Kreech ens passiert es. Oss Mähmaschin woe kapott. En neue joov et net, wann me nex ze hamstere hat. Also wue en Schenke enjepack. Domet fue ich no Hennef an de Sieg. Do woe en Mähmaschine‑Fabrik.

 

Em sechs Uhr steech ich en dat Auto, dat no Meichenich fue. Dat woe dumols ne kleene Lastwagen mit Verdeck. Oss Auto wue en Zengshem von Zöllner aanjehale. Die wolle wesse, watt jede em Jepäck hätt. Ich soot, ich füe no Kölle bei meng Schwester on höllt däe jett Botte, Brued on Mäehl met. Die Zöllner woere domet zefredde, die hatte ejendlich Kaffeeschmuggele jesooht. Ich hatt äwwe ne jode Schrecke kreje. Et leevs wäe ich heem jefahre.

 

Dat klapp dumols schläech met dä Zöch. Et woe att een Uhr, wie ich en Trosdörf ankohm. op däe Aanschlußzoch moot ich een Stonn waade. An däm Daach konnt ich doch net mie heem konn. Su witt, wie me sehn konnt, woe alles kapott. Kee Huus, wo me hätt schloofe konne. Ich hätt et leevs jekresche.

 

Em hallewe drei woe ich doch jlöcklich en Hennef en däe Fabrik. Met däe Schenke woere miee oss flöck eens. Die Mähmaschin doot ich bezahle, de Schenke woe Drenkjeld. Ne Bekannte von oss soll die Maschin bei Jeläjenheet metbränge. Jetz woe et doch bahl Owend. Ich hatt miee öwwelääch: Heem konnt ich net fahre. Äwwe ich hat en Tant en Tal wahne, dat es e Dörfche bei Wissen, ja net zu witt vor Hennef. Dat konnt klappe. Also fue ich mem Zoch no Wissen. En Station vüehäe, en Au, reef däe Schaffner: "Alles aussteigen. Ende der britischen Besatzungszone. Der Zug endet hier."

 

Jetz woss ich net, wat ich maache soll. Et wue miee richtig schläech. Ich waat, bes all Löck vom Bahnhoff woere. Dann soht ich däm Beamte, wie et miee jejange wär, on dat ich bei en Tant wöll, die en Tal wahnt. Ov äe miee sohn könnt, wie ich da kääm. Wie ich soot, wie meng Tant heesch, meent äe, dat wäe seng Noobesch jewäes. Ich könnt en sengem Huus schloofe. Am nächste Morje könnt ich met em no Tal fahre. Ich kann keenem sohn, wie fruh ich due woe.

 

Meng Tant woss net, watt se sohn soll, wie ich am annere Morje do ankohm. Sitt däe Zitt weeß ich, watt ne jode Noobe wäet es. Me moss äwwe och Jlöck haan, on jrad däe fenne.

 

 

Äed es keene Dreck

 

Füe 50 Jahr worf me bejm Bejräfnis en Handvoll Äed en et Jraav. Höck määch me dat jett feiner. Höck werf me e Strüüßje Bloome oder ne Zwich vom Fussboom dren. Dat sitt dann schöner üss, wann dä Duede dat och net mieh sitt.

 

Et senn jetz 20 Jahr häe, dat ich op nem Bejräfnis woe. Do wue noch e Schöppche Dreck en et Jraav jeworfe. Henne noh, wue dovon jesprauche, dat en eenem Dörf Bloome on en demm annere Dörf Dreck en et Jraav jeworfe wue. Ich hatt von Dreck jesprauche, dat woe vekieet.

 

Dat hatt e Mädchen jehuet, 12 ‑ 13 Jahr alt. Die hann jo männichmool att e janz schön Mondwerk. Dat Kleen soot, wie ich do von Dreck spreiche könnt? Watt sey en et Jraav wörfe, wäe Äed, richtig jot Äed. Dreck wäe jett annesch. Die Mensche produzierte Dreck. Davon wöll et och nex en et Jraav haan.

 

Ob ihrem Kerchhoff, wo att seng Jroßeltere bejrawe wäre, wäe jot Äed, beiste wie e Strüüßje. Dat Strüüßje soll me em Lewwe schenke, dann hätt dat Sinn. Dann soll me dat doon. Watt me em Lewwe vesümp hätt, könnt me am Jraav net nooholle. Dat Kleen leet mich ja net ze Woet konn. Weeß dä Koochebäcke, wo et dat häe hatt. Von senge Eltere net, vlieech üss de Scholl. Räech hatt et jo. Bloos, von däe Sitt hatt ich dat net bedääch. Me deet jo off jett, oont richtig dröwwe noh ze denke. Do kött suene Pans on sööt eenem dat schnack en et Jesiech. Ov et höck noch dra denk, watt et dumols jesooht hätt? Ich haan et net vejeiße on danke höck noch für die Lieh.

 

 

Vom Autostopp

 

Watt määch me, wann eenem dä Bus fott fäet? Miee woeren ze drett. Een jong Frau, een em Mettelalte on ich. Dä Dockte hatt miee de Ärm vebonne, dä miee ärch wieh doot. Miee drej määchte os op dä Weich noh Zengshem. Die jong Frau meent, sey hätt emme Jlöck mem Trämpe, Dat jelööve ich, en jong Frau metholle es Pläsier, en aahl Frau metholle es e jot Werk, besonders bej 30 Jrad Hetz.

 

Et koom och bahl eene, däe os bes Zengshem met hollt. Een Frau woe do deheem. Die jong Frau on ich moote äwwe widde. op eemool heel doch e Auto stell, ne VW. Dä Bejfahre frooch, waa miee wölle, sey führe noh, Bogget. Bey dä Hetz woere miee domet fruh.

 

Dä Bejfahre steech üss, dat miee ensteje konnte. Wa dat ne Boom van nem Mensche. Öm 1,85 Meter jrueß. Ne Wuschelkopp met bronge Locke on e kantig Jesiech. Ärme, die ich nue met zwei Hänn ömspanne könnt. Zesaame met Bross on Röcke nur Muskele. Nex va Bodybuilding, richtig Muskele, wie me se nur krejt, wann me joohrelang schwäe Ärbed deet. Äe woe su brong jebrannt, wie et em Fernsehen jezech wieet. Bross, Röcke on Ärme tätowiert, Beldche a Beldche, eent noch schöne wie dat annet.

 

Wie dä Mann su füe oss stonn, hätt me bang wäre konne. Äwwe äe laach fröndlich on hollef miee bejm ensteje. Die jong Frau fuhren se en öwwesch Jau bes aan et Huus, dann wiee zeröck en Richtung Röddet. Ich frooch, watt se füen Landslöck wäere. Dadrop sooten se, se kääme üss Jugoslawien. Se däte he em Bösch ärbede, att sebbe Jahr lang. "Schwere Arbeit, bloß Privatwald, nicht Kommunalwald, schade."

 

Ich denke männichmool, wie dat es, wann eene en e janz fremm Land ärbede jeeht. Dat mosse Löck senn, die sich sellewe jett zotroue, die net zebang senn aazepacke on die sich net su lieech draankreje losse. Dat pass op die zwei, die mich bes an die Jauer Strooß methollte. Ich joov dem Fahrer de Hand on bedank mich. Dann och dem Bejfahre, däe miee üss dem Auto hollef. Komisch, die Hand, jrueß on schwer wie ne Zoschlachhaame, hätt miee an mengem domme Ärm, däe ich komm bewäeje konnt, ja net wie jedoon. Die konnt sujar noch e janz Stöck am Auto erüss wenke.

 

 

De Löck sen net all schläech

 

"Frau überfallen." "Handtasche geraubt"; me hüet höck su vell schlemm Saache. Ich woll et wesse. Op ner kleene Rees woll ich ens oppasse, off dat su schlemm es.

 

Ze Öskerche vom Busbahnhoff bes zom Bahnsteig 2 es e jot Stöckelche ze loofe. Meng Tasch woe richtig schwer. Do koom ne fröndliche Mann on drooch miee die Tasch bes aan dä Zoch. Do hatt ich att stracks eene jode Mensch fonne.

 

Ze Kölle om Bahnhoff fuhre die Löck ihr Tasche on Koffer met ner Kar. Die Kar, die ich holle woll, jeng net von dä Plaatz, als wenn de Kneck zojedräht wäe. Do soot ne jonge Mann, ich mööt die ruet Stang eraff döje, dat wäe de Brems. Su klapp dat. Jetz hatte att zwei Löck miee jehollefe. Dat sen bej miee jot Mensche.

 

Du woll ich om Bahnhoff en Tass Kaffee drenke. Ich konnt äwwe zom Frack me Portmonee net fenne. Do soot enne Mann: "Leev Frau, holt üch Zitt füe ze sööke, ich bezahle üch dä Kaffee." Noe saach eene, et jäv höck keen fröndlich Löck mieh.

 

Richtig, ich fonn me Portmonee, hatt äwwe en dä Opräjung meng Handtasch net zo jemääch. Do tipp eene mich op de Scholle on zeech op meng Tasch. Ich soot zo demm Häe, su jrueß, wie äe wäe, hätt ich miee menge Schutzengel net füejestallt. Dä Häe soot dat ze senge Frönde, äwwe en ner fremme Sprooch. Äe soot su jett wie "Archangels". Die fenge dadrop jrueß an ze laache. Zo miee soot äe: "Wir sein Norwegen." Jetz hatt ich att vier Löck troffe, die miee jehollefe hatte. Eene woe sujar ne Ausländer.

 

Ich haan honnete Mensche jeseehn, keene es öwwefalle woere, keenem es de Tasch jeklaut woere. Vier Mensche woere richtig nett on jot ze miee. Ich weeß, et jett och schläech Löck. Die mieeschte sen äwwe emme noch jot. Dat es och e Jlöck.