Persönliches
Et Alter hüet och bej et Läwwe Mich frooch ens eene, wie alt ich wäe, wie datt su wäe em Alter, oder off ich datt net soon wöll. Warömm soll ich net soon, datt ich 1912 jebore sen? Datt ich alt sen, sitt me, on bej däe Joohre es keent füe datt ich mich schame moss. Net, als wenn ich alles richtig jemääch hätt. Höck weeß ich, datt ich ditt oder datt annesch oder beiste hätt maache konne. Ich haan et dumols äwwe su jedoon, wie ich meent, datt et richtig wäe. Mieh kann me net velange. Wie bej ne Mensch die Jugend hüet, su hüet och et Alter debej. Bloos, et wel jede alt wäere, äwwe keene alt sen. Me kann sich noch su ärch dajänt stippe, datt notz nex. Do es et beiste, wenn me sich fröh jenoch dadrop enstellt on et beiste drüss määch. Et es en Zitt em Läwwe, wo me ejendlich noch ens en de Scholl mööt joohn. Watt me an Venonef, an Jedold on an Einsicht noch net jelieet hätt, moss me onbedenk nooholle. Dadroont jeeht et en jonge Joohre schläech, em Alter es datt noch vell wichtije. Wann me dann, wie Adenauer soot, "die gesetzlich vorgeschriebene Altersschwäche erreicht hat, meent me et ieesch, et jeng net widde, wenn me net debej wäe. Me merk äwwe flöck, datt die jong Löck et jenau su jot, männichmool noch beiste maache. Datt die jong Löck ditt on datt annesch doon, es ejal, wann et bloos jot es. En jeder Zitt wieet jo annesch jeärbet. Bahl merk me, et es janz schön, ens net mieh su vell ze doon, ens net füe alles sorje zu mosse, annere Löck die Verantwortung ze öwwelosse. Off hätt me jemeent, et jeng net mieh widde. Höck weeß me, datt männich schwer Saach jot affjeloofe es. Et es jot, datt me et hennet sich hätt. Dat es datt Schöne am Alter. Me moss äwwe och reichene, datt sich ditt on datt an Moläste enstellt, datt hüet och debej. Meng Fröndin Elsbeth sööt: "Warum soll ich ausgerechnet davon verschont bleiben, was den meisten Menschen widerfährt." Datt es ne Satz, däe ich miee jot jemerk haan. Och datt Elsbeth öwwe die kleen Mallörche, wo anne Löck sich dröwwe ärjere, su hätzlich laache kann, jefällt miee su jot. Me es em Alter eefach net mieh su jescheck wie en jonge Joohre. Me vejess vell Saache, me hüet on sitt net mieh su jot. Wann me datt vüehäe enkalkuliert, kann me sich dadrop enstelle, et bliev keene janz verschont. Papst Johannes XXIII. hätt ens jesoht: "Johannes, nimm dich nicht so wichtig". Veliech hatt äe do och Altersbeschwerden, oder hatt sich jeärjet, watt em doch och seche passiert es. Dä domm Satz von nem Papst, däe ich wie ne Hellije veiehre, hätt miee off jehollefe, wann ich annesch net jot zeräech koom. Wann me dä Satz füe sich sellewe sööt on sich dobej mem Name ansprech, merk me, wie kleen me es. Dann moot ich männichmool laache, wenn et miee och janet su am Liev woe. Am Alter konn äwwe och Saache, die me net su eefach rejele kann. Wann eene krank wieet oder eene sterv. Miee hätt dobej menge Jlaube an osse Herrjott jehollefe. Däe hätt miee jehollefe, met Leed on True fäedig ze were. Ens kött datt an jede. Et es net eefach. Su richtig alt sen ich noch net. Datt moss ich noch affwaade. Ich freue mich öwwe jede Daach, däe net schläech es. Domet konnt ich bes jetz jot läwwe.
Dusch me füewetzig sen? Em Alter konn Moläste, die eenem et Läwwe schwerer maache. Me vejess vell, me kann net jot joohn, me sitt on hüet net jot. Bej eenem määch sich ditt, bejm annere määch sich datt bemerkbar. Watt em Jrueße passiert, steeht en de Zeidung, kött em Radio oder em Fernsehen. Watt en dä Famellich, em Dörf on en dä Noobeschaff passiert, sööt eene demm annere. Bloos met aale Löck wieet net su vell jesprauche. Datt es net emme Absicht, die Ahle föhle sich domet äwwe zeröckjesatt. Die jong Völeke stoon em Beruf, se seehn on hüere, watt passiert. Watt dä eene net weeß, weeß dä arme. Wann die zesaame konn, hann die sich flöck jett vezallt. Wel die aahl Mensche off net jot hüere, konne se datt net vestoon. Männichmool wieet äwwe och aan denn Ahle extra langs jesprauche. Et heesch dann: "Die bruche net alles zu wesse!' Die welle ja net alles wesse, Se wösste äwwe jäe, watt en dä Famellich lööf, watt en dä Noobeschaff on em Dörf loss es. Se wössten och jäe, watt et an Nöjichkete jet, wie sollen se annesch om laufende bliewe. Wann keene met eenem kallt, moss me froore. Dann heesch et stracks, de sen äwwe füewetzig. Als wenn datt en schlemm Saach wäe! Ich meene, leewe füewetzig wie domm. Vüe Joohre woe em Fernsehen en Sendung füe Kenne. Dodren heesch et: Wieso, weshalb, warum, wer nicht fragt, bleibt dumm." Datt stemp. E Kend moss froore, wie alles heesch, wafüe et jebruch wieet on wie et funktioniert. Wie soll et sich annesch en dä Welt zeräech fenne? Dann es et jot, wen eene op all Froore en Antwoet weeß. Do haan die Omas off noch mieh Jedold wie die Mütter. Kenne mosse froore. Datt jellt ömjekieet och füe aahl Löck. Wäe net frooch, wieet domm, wenn äe och fröhde noch su schlau woe. Alles ännet sich, vell Saache joov et fröhde ja net, do moss och ne aale Mensch froore, wieso, weshalb, warum es datt su on datt su? Do moss me jede Daach jet Nöyes lieere, ses wieet me werklich domm. Wim Thoelke hatt en ner Sendung enz en aahl Frau, die 83 bes 84 Joohr alt woe. Keen Professorin oder su jett, en eefach Frau, die öwwe vell Saache Bescheed woss, watt arme Löck net wesse. Thoelke frooch se, wie datt kääm. Die Frau soot, se hätt sich emme jäe jett Nöyes jelieet; se wäe emme füewetzig jewäes. Thoelke soot dadrop, se soll bloos füewetzig bliewe, su lang, wie se noch jett Nöyes lieere wöll, wäe se noch net alt, on wenn se 90 Joohr alt wäe. Datt stemp. Et jett su vell Nöyes, wo me sich füe interessiere soll. Aahl Löck solle füewetzig sen wie all die Mensche, die de Zeidung lesse, die Radio on Fernsehen hüere und seehn, wie all die Mensche, die lieere on studiere. Die welle all jett Nöyes hüere, die sen all füewetzig. Do es me doch en jode Jesellschaff.
En Hand sööt vell Albrecht Dürer woe ne jrueße Künstler, däe vell Belde jemoolt hätt. Ee Beld kennt jeder, die "Betenden Hände". Datt sen die Hänn von senge Motte. Hänn von ner aahle Frau, die vell jeärbet hätt. Die hätt Dürer als Künstler, äwwe och als Sohn jezeechent. Äe hätt jed Oode, jed Sehn on jed Fahl jezeechent, me meent, me könnt se aapacke. Su wie aahl Frauehänn sen. Affjeärbet, e besje wellig, wie Bloome, die dä Kopp hange losse. Die Frau hätt dä Kopp net hange losse. Se hätt zo ossem Herrjott jebädd, se hätt op däe vetrout. Drömm sen die Hänn off op Duedezäddele; Vertrauen op osse Herrjott öwwe et Jraav erüss. En Hand kann vellelei. Jodes on Schläechtes, Richtijes on Vekieetes. Ich meene höck äwwe bloos die Hand, die me eenem jet, wann me eene lang net jeseehn hätt. Kleen Kenne hüere att: Jäff schön de Hand." Die doon datt ja net jäe. Vlieech sen die bang, se krechte die Hand net zeröck. Et könnt jo sen, datt eene die fass haale dät. Suen Kennehand es jo werklich jett Schönes, mollig on wärm. Die jong Völeke maache sich et bequem. Die soon bloos "Hallo" oder "Hey". Datt es eefache, als sich de Hand jänn, ens seche, wenn ne janze Hoof zesaame es. En Hand bedöck jo bej Fröndinne jett annesch wie bej Brutlöck. Wann fröhde eene e Mädche hieroode woll, frooch äe die Eltere, off äe "die Hand der Tochter" haan könnt. Bej die Hand hüet emme ne Mensch. Wann se hieroode, velosse Brutlöck sich op die Hand, wo se dä Reng op dä Fenge doon, op die Hand on dä Mensch, däe e janz Läwwe, en jode on schläechte Zidde, ene füe dä anne do sen wellt. Et es schön, nem leewe, aahle Bekannte no lange Zitt noch ens de Hand ze dröcke. Domet dröck me jo dä janze Mensch. Me kann jo net jot jedem öm dä Hals falle. Menge aahle Pastue doot et äwwe, wie äe mich 8 bes 10 Joohr net mieh jeseehn hatt. Die Hand, die me eenem jet, die sich öm de Scholle lääch, kann vell bedögge. Do wäere och Mannslöck mell wie Botte. En Hand zeech op dä Hemmel, wann eene ne Ed deet, wann eene sööt: "Ich schwöre, so wahr mir Gott helfe!' Dä Mensch, däe datt sööt, steeht met senge janze Kraff zo dä Hand on zo demm Woet. Ens lött die Kraff no, die Hand wieet emme schwache, bes se janz kalt es. Me kann se net fasshaale, me rnoß se laus losse.
Me kann eenem flöck en Freud maache En keene Zitt wieet su vell jeschrewwe wie füe Chreßdaach. Dann moss die Poss die Breef on Kaate üssdroon. Op velle steeht bloos ne schöne Spruch, on 'Wünscht Datt es ejendlich net, watt ich miee wönsche; e paar Sätz, wie et eenem jeeht, wäe doch schön. Äwwe et hätt eene an mich jedääch, wenn äe och net vell jeschrewwe hätt. Dä kleen Jrooß määch och Freud. Me kann och telefoniere, en schön Saach, wenn me ens flöck jett affspreiche moss. Ens anroofe, wie jeeht et dir, es noch alles jesond? Datt es jett füe flöck ze maache, wann me sich off sitt. Äwwe ne Breef schriewe es jett annesch. Me moss sich Zitt holle. Dafüe kann me dann och schriewe, wie et eenem öm et Hätz es, off me Sörch oder Leed hätt. Wenn me dovon schriew, wieet et eenem lieechte, me meent, et wäe net mieh su schlemm. Wann me dann öwwe Freud, schön on jot Saache schriewe kann, määch datt Spaß. Wie schön, wann dann en Antwoet kött. Ne Breef, däe jett öwwe dä Absender sööt. Woe äe fruh on zefredde oder hatt äe Sörch on Leed. Männichmool hätt eene Schweres ze droon, an däe denke ich on bädde füe däe. Et wieet seche e besje hellefe. Et jet och Breef, wo vell Freud on Trues dren es. Die maache eene richtig fruh, och wenn me se späde noch ens lesse deet. Ne Breef es wie e Jespräch, datt fott on zeröck jeeht. Datt es jo datt Schöne dodraan, me kann en emme wiee erüssholle, wann me an dä Absende denk, däe sich füe mich interessiert. Dann konn off Erinnerunge an fröhde, jode on schläechte, aan dä Drömm und Draan, wie me die Löck kenne jelieet hätt, wo me vell Spaß jehatt hätt. Bej miee let die Chreßdachsposs aan dä Krepp, onnet mengem kleene Bömche. Die wieet Chreßdaach all noch ens dörchjelesse, männichmool och zweimool. Wann die Mensche et all su maache, dann treffe sich op eene Plaatz Jebädde, vell jot Jedanke on Wünsche, vell schön Erinnerunge.
Watt es ne Frönd wäet? En nem lange Läwwe lieet me vell Mensche kenne. Do sen Mensche bej, die eenem ejal sen, me krejt keene richtije Kontakt domet. Anne Löck sen eenem sympathisch, me merk, die denke su ähnlich wie ich, dat sen flöck jot Bekannte. Me freut sich, wenn me sich treff. Dann hüet me, watt loss es. Wie jeht es en dä Famellich, watt määch dä Beruf? Op alles jet et en Antwoet. Net richtig von Hätze. Bloos suvell, wie me nem Bekannte soon wellt. Wat me richtig denk on föhlt, kann me net jedem Bekannte soon, däe eenem bloos sympathisch es. Dafüe moss me att ne Frönd oder en Fröndin haan. Ne Mensch, demm me soon kann, watt me om Hätze hätt on watt e Jemöt bedröck. Op ne Frönd kann me sich velooße, bej demm kann me et Hätz üssschödde, met dä Angs on Probleme, die me hätt. Alles üssspreiche määch att vell Saache eefache, dann wundert me sich, wie datt eene su bedröcke konnt. Komisch, jede kann spreiche, äwwe sich üssspreiche es en schwer Saach. Dafüe moss me och dä richtije Mensch haan. Wäe sööt att jäe, wie et eenem öm et Hätz es. Jeder meent: doch, däe schaff datt. Ich hatt bej True on Leed ne Mensch, met demm ich spreiche konnt. Däe och Verständnis füe domm Jedanke on janz domm Angs hatt. Äe hatt emme datt richtije Woet füe mich, äe reef ze richtije Zitt aan oder schreff e paar Woet. Datt hätt miee jehollefe, met dä schwere Zitt fäedig ze wäere. Do haan ich jemerk, watt ne Frönd es. Do es mieh wie Sympathie, do kött noch Zuneigung bej, e Stöckche vom Hätz. Ich wönsche jedem, dann, wann et nüedig es, suene Mensch, ne richtige Frönd. Me moss Jlöck haan. Me kann en net met Jeld bezahle.
Ens moss me alles affjänn En Bekannte soot ens: "Alles, watt me hätt, es jeborch, me kann et net fasshaale, me moss et wiee affjänn." Öwwe däe Satz haan ich vell noojedäch, do es jett dran. Me kann keene Daach on keen Stonn fasshaale. Me hätt jäe männich Joohr fassjehaale, die Kennezitt oone Sörch, die jong Joohre, die su flöck erömm woere. Och Kenne kann me net fasshaale, wenn et Hätz noch su ärch dran hänk. Wenn die Zitt do es, maachen se sich selbständig on joohn fott. Su moss me emme mieh affjänn, watt eenem em Läwwe lieb on wert woe. Wann me alt wieet, moss me Ärbed on Beruf affjänn. Position on Einfluss kann me och net fasshaale. Füe männich eene en schwer Saach, wo me sich fröh drop enstelle moss, datt es flöcke do wie männich eene meent. Datt all haan ich öwweläww, met 76 Joohr hätt me att vell affjejänn. Watt met Jeld on Jut zu doon hatt, haan ich jäe affjejänn, datt woe miee kens aan et Hätz jewaaße. On doch hätt ich velles jäe fassjehaale. Datt sen Mensche üss dä Famellich on vell Jot Bekannte, die jestorwe sen, die ich ärch vermesse. Ich meene, jede hätt e Stöckche von mengem Hätz met jehollt, eene vell, dä anne wennich. Watt ich jetz noch haan, moss ich och ens affjänn. Datt es Kraft on Jesondheet, körperliche, äwwe och geistige. Eene hätt se lang bes zo sengem Duet, anne Mensche mossen se fröh affjänn, lang ich se sterwe. Wie et met miee jeht, weeß ich net. Ich freue mich jetz noch öwwe jede jode Daach on danke dafüe. Ens moss ich äwwe och noch me Läwwe affjänn. Datt kann me och net fasshaale. Noch en schwer Ärbed. Ich hoffe, datt osse Herrjott miee dobej hellef. Dafüe bädde ich.